Әйҙә, уйнат, думбыраңды, күңелдәр сыңлап китһен!..
Бөгөн республикабыҙҙың билдәле думбырасылары һәм музыканттары ҡатнашлығында Х.Әхмәтов исемендәге Башҡорт дәүләт филармонияһында халыҡ-ара, Бөтә Рәсәй һәм республика конкурстары лауреаты Гүзәл ҮМӘРҒӘЛИНА проекты буйынса әҙерләнгән «УЙНА, ДУМБЫРАМ!» исемле тамаша үтте.
Концерттын режиссеры -Башҡортостандың атҡаҙанған артисы Сәйҙә ИЛЬЯСОВА бай программалы тамаша эзерлэгэн.
Башҡорт көйҙәре һәм моңдарынан үрелгән тамашала Илһам Байбулдин, Сәйҙә Ильясова, Урал Мортазин, Лилиә Ишемйәрова, Гүзәл Үмәрғәлина, Әлим Ҡәйүмов, Миңлеғәфүр Зәйнетдинов, Римма Ғимранова, Рәис Низәметдинов, Зәлиә Ғиниәтуллина, Гөлсәсәк Шәғәрғәзина, Илшат Мөслимов, Фирдүс Шәрифуллин, Артур Ғайсаровтар ҡатнашты.
Бер аҙ тарихҡа күҙ һалып китәйек. Думбыра – төрки халыҡтары араһында киң таралған музыка ҡоралы. Ҡаҙаҡтарҙа - думбыра, үзбәктәрҙә – думбраҡ, ҡырғыҙҙарҙа ҡобыз тип аталған был серле ҡорал көйөнә эйәреп, иҫәпһеҙ-һанһыҙ эпостар һөйләнелгән, ҡобайырҙар әйтелгән. 1980-се йылдарҙа, яҙма документтарға таянып, халыҡ оҫтаһы В. Ш. Шөғәйепов башҡорт думбыраһын тергеҙә башлай. Шул уҡ ваҡыттарҙа думбыраны тергеҙеү өҫтөндә Ғ. Ҡобағошов, Ю. Зирин, А. Овчинников, В. Зубченко, А. Параев эшләй. 1992 йылда Өфө дәүләт сәнғәт институты эргәһендә башҡорт думбыраһы һәм ҡыл-ҡумыҙ яһау буйынса эксперименталь оҫтахана асыла. Был оҫтаханала Р. М. Ғәлимов, А. Я. Янғужин, А. Һ. Байрамғолов, С. У. Баймөхәмәтов эшләй.
Заманса инструмент өс ҡыллы, кварта-квинта төҙөлөшлө, 19 ладлы, корпусы ағастан йәбештерелеп эшләнелә. Әлбиттә, был инструмент боронғонан бик ныҡ айырыла — ул оркестр талаптарына ҡулайлаштырылған. Сопрано, альт, бас думбыралар эшләнә.
Башҡорт думбыраһы халҡыбыҙҙың милли уйын ҡоралы булараҡ яңыраҡ тергеҙелә генә башланы. Уны уйнай белеүселәр ҙә республикала бармаҡ менән һанарлыҡ. Шулар араһында хәҙер инде тамашасы танып, баһалап өлгөргән Гүзәл ҮМӘРҒӘЛИНАны белмәүселәр һирәктер. Республикала, баш ҡалала уҙғарылған күп кенә концерт-кисәләрҙең сағыу биҙәгенә әүерелгән һәләтле музыкант халҡыбыҙҙың боронғо моңон башҡорт думбыраһы ҡылдарында сиртеп, күңелдәргә еткерә белә.
Бөгөн Гүзәл ҮМӘРҒӘЛИНА Х.Әхмәтов исемендәге Башҡорт дәүләт филармонияһында Башҡортостан Республикаһы халыҡ уйын ҡоралдары милли оркестрында, Ғ.Әлмөхәмәтов исемендәге музыкаль белем биреү гимназия-интернатында, Өфө сәнғәт училищеһында, З.Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт академияһында эшләп йөрөй. Лекторийҙа эшләү, танылған «Йәдкәр» фольклор ансамбле менән Төркиә, Әзербайджан илдәренә, филармонияның ижад төркөмдәре составында Австрияға, Ырымбур, Пермь өлкәләренә, Мәскәү ҡалаһында, ә инде оркестр менән Башҡортостаныбыҙҙың бик күп ҡала һәм райондарында сығыш яһау һәләте музыкантты үҫтерә, ҡанатландыра.
Бөтә халыҡтарҙың киләсәге милли мәҙәниәт, милли музыка, милли уйын ҡоралдары артында. Юғиһә, халыҡты халыҡ иткән үҙенсәлектәр, рухи байлыҡ юҡҡа сығыуы ихтимал.
Гүзәл Багаева
Концерттын режиссеры -Башҡортостандың атҡаҙанған артисы Сәйҙә ИЛЬЯСОВА бай программалы тамаша эзерлэгэн.
Башҡорт көйҙәре һәм моңдарынан үрелгән тамашала Илһам Байбулдин, Сәйҙә Ильясова, Урал Мортазин, Лилиә Ишемйәрова, Гүзәл Үмәрғәлина, Әлим Ҡәйүмов, Миңлеғәфүр Зәйнетдинов, Римма Ғимранова, Рәис Низәметдинов, Зәлиә Ғиниәтуллина, Гөлсәсәк Шәғәрғәзина, Илшат Мөслимов, Фирдүс Шәрифуллин, Артур Ғайсаровтар ҡатнашты.
Бер аҙ тарихҡа күҙ һалып китәйек. Думбыра – төрки халыҡтары араһында киң таралған музыка ҡоралы. Ҡаҙаҡтарҙа - думбыра, үзбәктәрҙә – думбраҡ, ҡырғыҙҙарҙа ҡобыз тип аталған был серле ҡорал көйөнә эйәреп, иҫәпһеҙ-һанһыҙ эпостар һөйләнелгән, ҡобайырҙар әйтелгән. 1980-се йылдарҙа, яҙма документтарға таянып, халыҡ оҫтаһы В. Ш. Шөғәйепов башҡорт думбыраһын тергеҙә башлай. Шул уҡ ваҡыттарҙа думбыраны тергеҙеү өҫтөндә Ғ. Ҡобағошов, Ю. Зирин, А. Овчинников, В. Зубченко, А. Параев эшләй. 1992 йылда Өфө дәүләт сәнғәт институты эргәһендә башҡорт думбыраһы һәм ҡыл-ҡумыҙ яһау буйынса эксперименталь оҫтахана асыла. Был оҫтаханала Р. М. Ғәлимов, А. Я. Янғужин, А. Һ. Байрамғолов, С. У. Баймөхәмәтов эшләй.
Заманса инструмент өс ҡыллы, кварта-квинта төҙөлөшлө, 19 ладлы, корпусы ағастан йәбештерелеп эшләнелә. Әлбиттә, был инструмент боронғонан бик ныҡ айырыла — ул оркестр талаптарына ҡулайлаштырылған. Сопрано, альт, бас думбыралар эшләнә.
Башҡорт думбыраһы халҡыбыҙҙың милли уйын ҡоралы булараҡ яңыраҡ тергеҙелә генә башланы. Уны уйнай белеүселәр ҙә республикала бармаҡ менән һанарлыҡ. Шулар араһында хәҙер инде тамашасы танып, баһалап өлгөргән Гүзәл ҮМӘРҒӘЛИНАны белмәүселәр һирәктер. Республикала, баш ҡалала уҙғарылған күп кенә концерт-кисәләрҙең сағыу биҙәгенә әүерелгән һәләтле музыкант халҡыбыҙҙың боронғо моңон башҡорт думбыраһы ҡылдарында сиртеп, күңелдәргә еткерә белә.
Бөгөн Гүзәл ҮМӘРҒӘЛИНА Х.Әхмәтов исемендәге Башҡорт дәүләт филармонияһында Башҡортостан Республикаһы халыҡ уйын ҡоралдары милли оркестрында, Ғ.Әлмөхәмәтов исемендәге музыкаль белем биреү гимназия-интернатында, Өфө сәнғәт училищеһында, З.Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт академияһында эшләп йөрөй. Лекторийҙа эшләү, танылған «Йәдкәр» фольклор ансамбле менән Төркиә, Әзербайджан илдәренә, филармонияның ижад төркөмдәре составында Австрияға, Ырымбур, Пермь өлкәләренә, Мәскәү ҡалаһында, ә инде оркестр менән Башҡортостаныбыҙҙың бик күп ҡала һәм райондарында сығыш яһау һәләте музыкантты үҫтерә, ҡанатландыра.
Бөтә халыҡтарҙың киләсәге милли мәҙәниәт, милли музыка, милли уйын ҡоралдары артында. Юғиһә, халыҡты халыҡ иткән үҙенсәлектәр, рухи байлыҡ юҡҡа сығыуы ихтимал.
Гүзәл Багаева
